مغالطه‌ی اشتراک لفظ

سعادت غایت زندگی انسان است. 

غایت زندگی انسان مرگ است. 

پس سعادت انسان همان مرگ است. 

کشف مغلطه: مشترک دانستن معنای غایت در مقدمه اول و دوم، در حالی که غایت در جمله اول به معنای هدف نهایی افرینش انسان است و در جمله اول عاقبت نهایی زندگی در دنیا است. از این جهت حد وسط رعایت نشده است. 

 

این مغالطه شایع ترین و رایج ترین مغالطه است که محدود در اسم نیست بلکه در فعل و حرف نیز اتفاق می افتد.

مغالطه‌ی اشتراک اسم، مثل:

او و همسرش پنج سال اختلاف داشتند. (اختلاف: تفاوت سنی، مشاجره) 

حمید دوست بیست ساله ی من است. (برای مدت بیست سال، سن بیست سال) 

مغالطه‌ی اشتراک فعل، مثل:

آنها از ما چند عکس گرفتند. (عکس گرفتن: دریافت عکس، عکس انداختن) 

این کتاب قیمت ندارد. (قیمت:بسیار بی ارزش است، بسیار با ارزش است.) 

مغالطه‌ی اشتراک حرف، مثل:

دهمین و آخرین فصل کتاب درباره عبادت است. (و: عطف(با) یا بیان(یعنی)) 

با وجود امثال شما وضع دانشگاه ها اصلاح نمی شود. (با:علیرغم، در صورت) 

 

✏️ تعریف مغالطه‌ی اشتراک لفظ

استفاده از یک لفظ مشترک در جمله، به طوری که شنونده یا خواننده معنای مغایر معنای مورد نظر گوینده یا نویسنده را از آن درک کند. حتی ممکن است شنونده یا نویسنده از این تعدد معانی تعمد داشته و بخواهد در شرایط گوناگون مدعی یکی از معانی شود